Odbywanie kary w zakładzie karnym to jedna z represji karnych przewidzianych przez system prawa karnego. Jednak w niektórych sytuacjach można czymś ją zastąpić. To dozór elektroniczny. Jak działa? Jak starać się o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

System dozoru elektronicznego, czyli odbywanie krótkoterminowej kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym. Ma na celu zdalne kontrolowanie miejsca pobytu skazanego przy użyciu środków technicznych. Ponadto daje podstawę do ustalenia indywidualnego programu odbywania kary i nałożenia na skazanego także innych obowiązków. Taki dozór być realizowany na 3 sposoby:

  1. stacjonarny – polegający na stawianiu się przez skazanego w wyznaczonych dniach tygodnia i godzinach w określonym przez sąd miejscu;
  2. mobilny – sprowadzający się do kontroli bieżącego miejsca pobytu skazanego, bez względu na to, gdzie skazany się znajduje;
  3. zbliżeniowy – celem jest kontrola utrzymania przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd.

O sposobie kontroli skazanego postanawia sąd penitencjarny. Ale uwaga! Kara pozbawienia wolności wykonywana za pomocą dozoru elektronicznego zawsze przybiera postać dozoru stacjonarnego – a ta z kolei nie podlega przekształceniu w trakcie odbywania kary. W systemie dozoru elektronicznego wykonuje się jako dozór zbliżeniowy lub mobilny środki karne i zabezpieczające.

Jak wyglądają urządzenia do dozoru? Można sprawdzić na rządowej stronie sw.gov.pl.

Jakie warunki należy spełnić, żeby odbywać karę w systemie dozoru elektronicznego?

  1. orzeczenie wobec skazanego kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym jednego roku. Przy czym nie może być on skazany w warunkach recydywy wielokrotnej;
  2. jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
  3. skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
  4. jeżeli skazany zamieszkuje wspólnie z inną osobą lub osobami pełnoletnimi, warunkiem rozpoczęcia dozoru stacjonarnego jest uprzednia pisemna zgoda tych osób złożona do sądu. Zgoda musi też obejmować umożliwienie dozorującemu przeprowadzanie czynności kontrolnych. Jednakże sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pomimo braku takiej zgody. Ma to miejsce w sytuacji, gdy wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która tej zgody nie wyraziła i narusza jej prywatność jedynie w nieznacznym stopniu (art. 43la § 4);
  5. odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne obejmujące w szczególności liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi.

Zgoda na wykonywanie kary pozbawienia wolności w warunkach dozoru elektronicznego może być wyrażona także skazanemu, względem którego została orzeczona zastępcza kara pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe w zamian za niezapłaconą karę grzywny lub niewykonaną karę ograniczenia wolności (art. 43lb kkw).

Gdzie złożyć wniosek o zastosowanie dozoru elektronicznego?

Wniosek dotyczący udzielenia zezwolenia na wykonywanie kary w warunkach dozoru elektronicznego należy złożyć pisemnie do Sądu Penitencjarnego (oddział Sądu Okręgowego), w którego okręgu znajduje się miejsce stałego pobytu skazanego.

We wniosku wskazujemy:

  • sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji;
  • sygnaturę akt tego sądu;
  • okoliczności przemawiające za zastosowaniem tego rodzaju dozoru.

Ten trzeci punkt wydaje się najtrudniejszy. Ale pomyślmy tu o argumentach, na to że dozór elektroniczny będzie dostateczną metodą dla osiągnięcia celów kary. Musimy wskazać, że nie ma potrzeby aby skazany przebywał w zakładzie karnym. A stopień demoralizacji nie jest aż tak zaawansowany.

Do pisma należy również dołączyć udzieloną zgodę osoby bądź osób pełnoletnich, które mieszkają ze skazanym. I teraz musimy uzbroić się w cierpliwość i poczekać na postanowienie Sądu.

Odbywanie kary w domu jest zdecydowanie bardziej komfortowe niż długotrwałe przebywanie w zakładzie karnym.

Czy Sąd decyduje gdzie i o której godzinie ma przebywać skazany?

Przechodzimy do chyba najważniejszego aspektu z punktu widzenia skazanego i jego najbliższych. Sąd zapoznaje się z wnioskiem, a następnie może wydać postanowienie. W nim oznaczy mieszkanie stanowiące miejsce odbywania kary, które skazany będzie mógł opuszczać jedynie w ściśle oznaczonym celu i godzinach.

Zachowanie skazanego jest zawsze poddane pośrednio nadzorowi ze strony kuratora sądowego. Natomiast bezpośrednio – przy wykorzystaniu nadajnika umieszczonego na ręce lub nodze skazanego.

W mieszkaniu umieszcza się specjalne urządzenie monitorujące, tzw. odbiornik. Kiedy odbiornik nie otrzymuje sygnału, stanowi to informację, iż skazany znajduje się poza jego zasięgiem. A zatem oddalił się poza wyznaczone miejsce odbywania kary.

Zalety dozoru elektronicznego w 2020 r.

System ten pozwala skazanemu na odbywanie kary nie będąc odseparowanym od rodziny. A w trudnych sytuacjach to właśnie rodzina daje poczucie wsparcia. Co więcej, skazany nadal ma kontakt ze światem zewnętrznym. Nie jest zmuszony porzucać dotychczasowej pracy czy nauki. Może kontynuować swoje uczestnictwo w innych zajęciach dodatkowych. Może także realizować inne obowiązki życia codziennego. Postępując zgodnie z warunkami kontroli pełnionej przez właściwe organy, nadal ma wpływ na swoje życie.

Tagi:
Artykuł dodał gulla